لجاجت چیست:

یکی از روحیاتی که در برخی از کودکان به چشم می خورد روحیه لجبازی است ، کودکانی که دارای این گونه روحیه می باشند زندگی را برای دیگران تلخ می سازند آن چه که در فرد لجوج وجود دارد اصرار و ابرام در به کرسی نشاندن حرف خود است ، موضوعات برای لجوج چندان اهمیتی ندارد بلکه مهم یک زندگی و تسلیم نشدن در برابر افکار دیگران است.

لجبازی یکی از صفات ناپسند است که به شدت عواطف  و احساسات دیگران را جریحه دار نموده ، پیوندهای دوستی و یگانگی را از هم جدا می سازد . فرد لجباز برای این که خواهش غرور آمیز خود را اعمال نماید در هر انجمنی سخنی به میان آید ودر هر موضوعی اظهار نظر شود بدون اینکه قصد راهنمایی داشته باشد بیدرنگ زبان به اعتراض می گشاید و با جملات و انتقادات بی مورد در صدد کوبیدن و نابود ساختن شخصیت دیگران است .  

وراثت و لجاجت :

بدون تردید روحیات پدران و مادران در فرزندان اثر می گذارد این تاثیر به صورت زمینه های بسیار کوچکی به کودکان انتقال می یابد ولی بروز و رشد این زمینه ها تابع شرائط محیطی است . اگر مقتضیات تربیتی موافق و مساعد با این زمینه ها باشد پرورش و رشد آن ها قطعی است و اگر پرورشی بر خلاف آن باشد برای ظهور و بروز آن ها ، مجالی فراهم نخواهد شد.                                                                                                                      

ناگفته نماند که منظور از محیط تربیتی علل و عوامل گوناگونی است که حتی بهداشت و مواد غذایی و محیط زندگی و سلامت تن و امنیت خاطر کودک را نیز در بر می گیرد.                                                                        

بنابراین کودک با روحیه لجبازی از پدر و مادر متولد نمی گردد ، بلکه با فطرت پاک قدم به جهان هستی می گذارد و این عوامل سازنده تربیتی اوست که می تواند از او یک انسان سازگار و یا فرد لجباز و یک دنده تحویل اجتماع دهد .         

علل لجاجت:

لجبازی کودکان نمی تواند در انحصار یک علت و عامل باشد و علل و عوامل متعددی در پیدایش روحیه لجبازی اثر دارد و مادر اینجا در به برخی از آن ها اشاره می نماییم:                                                                                

یکی از علل ، محبت های افراطی  پدر و مادران است البته در مواردی هم شرایط و او ضاع خارجی در ضرورت این توجه و محبت فوق العاده موثر می باشد . مثلا" برخی از کودکان فرزند منحصر خانواده هستند یا از نظر جنسیت تنها پسر خانواده هستند و در بعضی از موارد هم ، کودک از اول علیل و ناتوان بوده ، دوره بیماریش طولانی بوده برای او وضع استثنایی به وجود آورده در چنین مواردی پدران و مادران می کوشند به همه خواسته های کودک جواب مثبت بدهند، اگر چه برخی از این تمایلات اصولی و منطقی نباشد در نتیجه چنین کودکانی بتدریج با روحیه لجبازی تربیت می شوند.

پر واضح است کودکانی که در خردی هر چه خواسته فورا" برایش تهیه می شد . بعدها با این روحیه خو گرفته توقع دارد هر چه بخواهد و هر چه بگوید، باید دیگران بدون قید و شرایط خواسته او را انجام دهند.                                     

محرومیت لجبازی :

کودکان در هر دوره از زمانی نیازهایی دارد ، او همان طور که به غذا و لباس احتیاج دارد به بازی و تفریح هم نیازمند است .برخی از پدران و مادران بر اثر بی توجهی به نیازهای طبیعی کودکان یا علاقه مندی افراطی آنان به جنبه های آموزشی فرزندانشان هیچ گاه وسایل بازی و تفریح های مشروع برای فرزندانشان تهیه نمی نمایند ، در برخی از خانواده ها کودکان گرفتار فقدان عاطفی بوده از امنیت خاطر برخوردار نیستند در محیط خانوادگی آنان به جای صفا و صمیمیت جنگ و جدال و جدایی ، حاکم مطلق است . بدیهی است این محرومیت ها بتدریج کودکان را عقده ای و لجباز با می آورد ، این گونه کودکان با روحیه لجبازی ، عقده ها وناراحتی های خود را جبر ان می نمایند . بعضی از خانواده ها کودکان خود را بسیاری از آزادی های معقول و مشروع باز داشته به سختی آنان را در منگنه فشار ، قرار می دهند این گونه کودکان با مکانیسم دفاعی به یک نوع اعتیاد و آلودگی خطرناکی دست می زنند و ریشه و انگیزه این کار جز لجاجت و دهن کجی چیز دیگری نمی باشد.

درمان لجاجت:

درمان لجبازی کودکان کمی دشوار است باید کوشید از راه های صحیح و اصولی به مبارزه با لجبازی قیام کرد چه باپیاده کردن هر عامل غیر تربیتی علاوه بر این که لجبازی را درمان نکرده ایم بلکه به توسعه و گسترش آن دامن زده ایم.

برخی از پدران می کوشند با تسلیم شدن و آزاد گذاشتن کودک لجباز ، او را تربیت کرده ضمنا" خود را از اصرار و ابرام و گریه او نجات و رهایی بخشند، عده ای هم می کوشند با توسل به زور و کتک زدن ، لجبازی او را از بین ببرند بدیهی است این دو روش منطقی و اصولی نمی باشد زیرا کودکی که با اصرار و ابرام حرفش را به کرسی بنشاند علاوه بر این که لجبازی پایان نمی پذیرد بلکه بر حدت و شدت آن افزوده می گردد. و اما نارسا بودن روش دوم این که اصولا" تنبه بدنی هر گز نمی تواند  یک عامل تربیتی بشمار آید در خاتمه ، راه اساسی این است که فرد لجباز باید بازسازی گردد تمام علل و عوامل که روح لجاجت را در او به وجود آورده ، باید از بین برود تا کودک ، تعادل خود را باز یافته از لجبازی دست بکشد و پیش از بازسازی ، بهترین روش درمانی ، عدم اعتناء و توجه به کودک لجباز است بدون این که تسلیم او شده یا بهزور و تنبیه متوسل گشته باشیم.

منبع : تربیت کودک تالیف مجید رشید پور